Każdy Rodzic prawdopodobnie zna sytuację, w której dziecko wykazuje zadziwiającą ilość energii akurat wtedy, gdy przychodzi pora na sen. W TEQUESTA często rozmawiamy o tym, co wpływa na niechęć dzieci do zasypiania i jak można wspólnie wypracować zdrowe nawyki związane z odpoczynkiem. Oto kilka najczęściej spotykanych powodów, dla których dzieci nie chcą spać, oraz sugestie, jak im zaradzić.
1. Nadmierna ilość bodźców w ciągu dnia
W dzisiejszym świecie dzieci mają dostęp do wielu stymulujących aktywności: kolorowych zabawek, programów edukacyjnych czy różnorodnych zajęć dodatkowych. Intensywny dzień pełen wrażeń sprzyja ekscytacji, która nierzadko przekłada się na trudności z wyciszeniem przed snem. Jeżeli dziecko przez cały czas ma „pełne ręce roboty”, jego organizm potrzebuje więcej czasu na uspokojenie się.
Jak pomóc?
- Zaplanuj spokojne zakończenie dnia: przed snem warto wyłączyć telewizor, tablet czy inne elektroniczne gadżety.
- Zamiast tego, zaproponuj dziecku spokojną zabawę, czytanie książeczki czy łagodne kołysanki.
- Stwórzmy „rytuały”, które pomagają dziecku przewidzieć, że zbliża się czas spania (np. wspólne sprzątanie zabawek, a potem krótka rozmowa o tym jak minął dzień).
2. Nieuregulowany rytm dnia
Często zdarza się, że brak stałego planu dnia prowadzi do problemów z zasypianiem. Dzieci czują się bezpieczniej, gdy wiedzą, co je czeka, a regularny rozkład posiłków i drzemek pomaga ustabilizować wewnętrzny zegar biologiczny. Maluch, który nie wie, czy będzie spać już za chwilę, czy dopiero za dwie godziny, może być rozdrażniony i niechętny do współpracy.
Jak pomóc?
- Wprowadź (na ile to możliwe) stałe pory posiłków, zabawy i odpoczynku.
- Staraj się, by godzina kładzenia się do łóżka była codziennie podobna.
- W naszym przedszkolu zachęcamy do obserwacji sygnałów zmęczenia u dziecka (pocieranie oczu, ziewanie, mniejsza ochota na zabawę) i reagowania na nie, zanim dziecko zdąży się „przestymulować”.
3. Potrzeba bliskości i uwagi
Dla wielu dzieci wieczór to moment, kiedy wreszcie mają możliwość spędzenia czasu z Rodzicami, którzy przez cały dzień byli zajęci pracą lub innymi obowiązkami. Maluch może obawiać się, że zasypiając, straci tę cenną okazję do bycia razem. W efekcie odwleka moment pójścia do łóżka, prosząc o „jeszcze jedną bajkę” czy „jeszcze jeden uścisk”.
Jak pomóc?
- Zaproponuj wspólne, spokojne rytuały: czytanie bajek, rozmowę o tym, co przytrafiło się w ciągu dnia, albo przytulanie.
- Postaraj się, aby dziecko poczuło, że ten wieczorny czas to moment budowania bliskości, a nie tylko obowiązek.
- W TEQUESTA uczymy dzieci, że sen to nie „koniec zabawy”, lecz naturalny sposób na regenerację i przygotowanie na nowy, ciekawy dzień.
4. Lęki i obawy
Niektóre dzieci miewają trudności z zaśnięciem z powodu lęków, często związanych z wyobraźnią lub sytuacjami, które je zestresowały. Mogą bać się ciemności, potworów czy nagłych dźwięków. Wyrażenie tych lęków bywa dla nich trudne, dlatego wybuchy płaczu lub niechęć do spania mogą być jedynym sygnałem, że coś je niepokoi.
Jak pomóc?
- Pozwól dziecku opowiedzieć o swoich obawach. Czasem wystarczy rozmowa, wspólne poszukanie „bezpiecznych rozwiązań” (np. lampka nocna, ulubiona przytulanka).
- Bądź wyrozumiały: lęk przed ciemnością to normalne zjawisko w wielu fazach dziecięcego rozwoju.
- W naszych placówkach staramy się uwrażliwiać dzieci na to, że ich emocje są ważne – zachęcamy, by mówiły o tym, co czują, także w kontekście nocnych strachów.
5. Niewystarczająca aktywność fizyczna
Choć pozornie może się wydawać, że dziecko cały czas biega i skacze, w rzeczywistości może mu brakować prawdziwej, ukierunkowanej aktywności fizycznej. Ruch to naturalny sposób na „zużycie” energii i rozładowanie napięcia. Jeśli w ciągu dnia maluch nie miał okazji solidnie się zmęczyć, wieczorem może wciąż mieć ochotę na zabawę i nie będzie gotowy do odpoczynku.
Jak pomóc?
- Zaproponuj dziecku codzienny spacer, zabawę na świeżym powietrzu lub proste ćwiczenia ruchowe.
- Ogranicz czas spędzany przed ekranem na rzecz spontanicznej, swobodnej aktywności.
- W TEQUESTA wykorzystujemy zajęcia sportowe oraz rytmiczne, by maluchy miały szansę w zdrowy sposób spożytkować nadmiar energii.
6. Nieodpowiednie warunki do snu
Dziecko może też nie chcieć zasnąć, gdy pokój jest zbyt jasny, zbyt głośny lub gdy temperatura w pomieszczeniu jest niewłaściwa. Niekiedy przyczyną problemów z wyciszeniem się jest też niewygodne łóżeczko czy piżamka, która krępuje ruchy.
Jak pomóc?
- Zadbaj o przytulną, spokojną przestrzeń do spania: przygaś światło, wyłącz głośną muzykę czy telewizor.
- Sprawdź, czy dziecku nie jest za gorąco lub za zimno – optymalna temperatura do snu wynosi około 18–20°C.
- Upewnij się, że pościel i ubranie do spania są wygodne i przyjemne w dotyku.
Tak naprawdę kluczem do sukcesu jest zrozumienie potrzeb dziecka i konsekwencja w działaniu. Każde dziecko jest inne – jedno potrzebuje więcej bliskości i dłuższego rytuału wieczornego, inne szybciej zasypia po pełnym ruchu dniu. Istotne jest, by wprowadzać zmiany stopniowo i dać dziecku czas na przyzwyczajenie się do nowych zwyczajów.
W TEQUESTA uczymy dzieci, że sen nie jest „przeszkodą” w zabawie, lecz częścią naturalnego cyklu dnia. Wierzymy, że przyjazna atmosfera i troska o indywidualne potrzeby każdego Malucha pomagają wykształcić pozytywny stosunek do snu. Jeśli dziecko uczy się, że wieczorna pora wiąże się z ciepłem, zrozumieniem i spokojem, chętniej wybierze odpoczynek, by rano wstać gotowe na kolejne wyzwania i odkrycia.
