Rodzice małych dzieci często zadają sobie pytanie: czy przedszkole jest obowiązkowe? Zwłaszcza w momencie, gdy maluch zbliża się do wieku przedszkolnego, a rodzina musi podjąć decyzję, czy posłać dziecko do placówki edukacyjnej, czy jeszcze poczekać. Wbrew pozorom odpowiedź nie jest tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. Obowiązek przedszkolny w Polsce istnieje, ale obejmuje tylko część dzieci. Kiedy więc przedszkole staje się koniecznością, a kiedy pozostaje wyborem rodziców?
Przedszkolea wiek dziecka
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, przedszkole nie jest obowiązkowe dla dzieci w wieku od 3 do 5 lat. W tym okresie decyzja o uczęszczaniu dziecka do przedszkola należy wyłącznie do rodziców lub opiekunów prawnych. Nie ma żadnego nakazu ani konsekwencji prawnych w przypadku, gdy dziecko w tym wieku pozostaje w domu lub uczęszcza do innej formy opieki – np. żłobka, klubiku dziecięcego, czy jest pod opieką niani lub rodziny.
Jednak sytuacja zmienia się, gdy dziecko kończy 6 lat.
Obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne
W Polsce roczne przygotowanie przedszkolne, potocznie nazywane „zerówką”, jest obowiązkowe dla wszystkich sześciolatków. Oznacza to, że dziecko w tym wieku musi rozpocząć naukę w przedszkolu lub szkole podstawowej (w oddziale zerówkowym), niezależnie od tego, czy wcześniej uczęszczało do jakiejkolwiek placówki edukacyjnej.
Celem obowiązkowej zerówki jest przygotowanie dziecka do nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej – rozwój umiejętności społecznych, emocjonalnych, motorycznych oraz podstawowych kompetencji językowych i matematycznych. Dzieci uczą się funkcjonowania w grupie, samodzielności i rozwijają swoje zdolności poznawcze w sposób dostosowany do ich wieku i etapu rozwoju.
Czy można odroczyć obowiązek przedszkolny?
Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego można w wyjątkowych przypadkach odroczyć, jednak wymaga to uzyskania opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jeśli specjalista stwierdzi, że dziecko nie jest jeszcze gotowe do uczestniczenia w zajęciach przedszkolnych lub zerówkowych, może wydać zalecenie o przesunięciu realizacji obowiązku. Takie sytuacje zdarzają się rzadko i dotyczą najczęściej dzieci z wyraźnymi trudnościami rozwojowymi, zdrowotnymi lub emocjonalnymi.
Co grozi za nieposłanie dziecka do zerówki?
Ponieważ przygotowanie przedszkolne sześciolatków jest obowiązkowe, rodzice, którzy nie dopełnią tego obowiązku, mogą zostać wezwani przez stosowny urząd do złożenia wyjaśnień. W skrajnych przypadkach może zostać nałożona grzywna. W praktyce jednak samorządy najczęściej starają się najpierw skontaktować się z rodziną i zaproponować pomoc w znalezieniu odpowiedniego miejsca w placówce.
Warto również wiedzieć, że rodzice mogą zdecydować, czy dziecko zrealizuje obowiązkową zerówkę w przedszkolu, czy w szkole podstawowej – wybór miejsca należy do nich. W obu przypadkach dziecko objęte jest tym samym programem nauczania.
Czy warto posłać dziecko do przedszkola wcześniej?
Choć przedszkole dla dzieci młodszych niż sześciolatki nie jest obowiązkowe, wielu specjalistów – psychologów, pedagogów i logopedów – podkreśla korzyści płynące z wcześniejszego uczęszczania do przedszkola. Pobyt w grupie rówieśniczej wspiera rozwój emocjonalny, społeczny i komunikacyjny dziecka. Dzieci uczą się zasad współżycia w grupie, rozwijają swoje umiejętności językowe, poznawcze i motoryczne.
Przedszkole to także doskonałe miejsce na wykrycie ewentualnych trudności rozwojowych – dzięki obserwacji doświadczonej kadry możliwe jest szybkie zareagowanie i wsparcie dziecka w odpowiednim czasie.
Dla wielu rodziców przedszkole to również forma wsparcia organizacyjnego – możliwość powrotu do pracy zawodowej i pogodzenia życia rodzinnego z obowiązkami zawodowymi.
Czy przedszkole jest zatem obowiązkowe?
W Polsce – nie dla wszystkich dzieci. Obowiązek dotyczy wyłącznie sześciolatków, które muszą uczęszczać do tzw. zerówki – w przedszkolu lub w szkole podstawowej. Dzieci młodsze mogą, ale nie muszą uczęszczać do przedszkola – decyzja należy do rodziców.
Choć nie ma obowiązku zapisania trzy-, cztero- czy pięciolatka do przedszkola, warto rozważyć tę możliwość ze względu na rozwój społeczny, emocjonalny i edukacyjny dziecka. Przedszkole przygotowuje malucha nie tylko do szkoły, ale i do życia w grupie – w świecie, który stawia coraz większe wymagania od najmłodszych lat.
